Wednesday 2 August 2017

chanchintha thlen


๐ŸŒ•๐ŸŒ•๐ŸŒ•
CHANCHIN THA THLEN NI(MAR 15)
Vawiin (March 15, 2015) hi Chanchin Tha Thlen Ni a ni a, Mizoram Presbyterian Kohhanin kumin hi March 15 a Chanchin Tha thlen ni an hman vawi 2-na tur a ni.
Mizorama Chanchin Tha Thlen Ni programme hi January 11-ah kan hmang thin a, 2014 atang erawh chuan March 15-ah kan hmang thin tawh a ni. Hetianga kan rama Chanchin Tha lo thlen Ni kan hman thin hun insawn ta hi tlema sawi chian deuh a tha ang e.
Thil awm dan tlangpui chu hetiang hi a ni –
Kum 1940 chhovah khan Mizorama Chanchin Tha thlen champhaphak lawm an duh avangin Mizoram Presbyterian Kohhran leh Mizoram Baptist Kohhran khan lawm hun tur sawiin an inhmu khawm a. Kohhran pakhat ang maia an awm lai, hmar kohhran leh chhim kohhran tia an sawi mai thin hun lai kha a ni. Chanchin Tha thlen ni chungchangah hian ngaih dan pahnih a awm a. Hmar lam kohhran chuan Mizorama missionary lo kal hmasa ber leh Lal Isua Chanchin Tha rawn sawi hmasa bertu, Welsh missionary Khasi rama thawk, Rev. William Williams-a’n Mizoram a rawn tlawh kum, kum 1891 kha pawm tur niin an hria a. Chhim lam kohhran erawh chuan London-a mi hausa Robert Arthington-a’n Mizorama thawk tura a rawn tirh, Rev. J.H. Lorrain (Pu Buanga) leh Rev. F.W. Savidge (Sap Upa)-ten Mizoram an rawn thlen ni, January 11, 1894 chu pawm tur niin an hre thung a.
Tichuan, lungruala Chanchin Tha Thlen Ni lawm an duh si avangin, chhim lam kohhran duh dan chu pawmpuiin, kum 1944 January 11-ah kan rama Chanchin Tha thlen Golden Jubilee chu an lawm ta a ni.
Hun lo kal zelah kan Synod inkhawmpui 1974 chuan kum tin January 11 chu Chanchin Tha thlen ni-a hman a rel a, tichuan, kum tin kohhran inkhawm programme siamin nikum 2013 thleng khan kan hmang chho ta a ni. Amaherawhchu, kum 2012 Synod Inkhawmpui, Aizรขwl Chanmari Kohhrana awm chuan, Serlui Presbytery atanga thu lut, Mizorama Chanchin Tha Thlen Ni atana March 15, 1891 pawm tura rawtna chu a pawm a. Chuvangin, 2014 atang khan Mizorama Chanchin Tha Thlen Ni atan March 15 kan hmang ta a ni.
MIZORAM CHANCHINTHA LO THLEN DAN
Mizoram a Chanchin |ha thlentu hmasa te hian engtiang chiah in nge, he ram hi an lo vei a, heti khawp a hnam kawlh leh ram ral\it na hmun hi vei tlat nge an nih a, tu te nge heng kan mi hmasa te hi in zirchiang teh ang u.
Rev. William Williams: Mizorama Chanchin |ha thlen hmasa bertu Rev. William Williams-a hi Wales ram chhim lam bial, Cardiganshire-a khaw pakhat Nanternis-ah a piang a. Kum 1883 khan Aberystwyth University a\angin B.A. a pass a, chumi hnuah Pathian thu a zir zui nghal a, kum 1885 khan East Glamorgan biala Llanilltyd khuaah Pastor hna a thawk \an a, kum 1886-a Brecon Trecastell khuaa Inkhawmpuiin nemnghet a ni. Amah hi Khasi rama Missionary turin a inpe a, September 28, 1887-ah India ram a lo thleng Khasi ram hi India hmarchhaka Welsh Mission hna thawhna hmasa ber a ni a. Vawi khat chu Khasi ram a\angin Bangladesh rama Sylhet bial a va tlawh \umin Mizo lal lung ina tang mekte a kawm a\angin Mizoram Chanchin |ha hril a chak phah ta a, a kir leh hnuah Silchar Bawrhsap hnenah Mizoram kal phalna a dil nghal a, Mahse heng hun lai hian Mizoram hi lu la hnam kan nih avangin Missionary te tan kal an phal lo, mahse amahin a tum em avangin thla khat chhung kal an phal sak. March Ni 15 1891 ah Mualvum lawngkai an rawn thleng a, he ni hi Mizoram a Chanchin |ha thlen Ni a tan hman a ni ta a ni.
Tichuan March 20, 1891-ah Aizawl a lut ta a, Pathian hnenah lawmthu a sawi hial a ni. Hetia a thlen hnu hian Mizoram chu a ngaina ta em em a, haw pawh a hreh hle. Mahse thla khat aia rei awm an phal loh avangin a haw leh a, a thlen ve leh Sap Mission hmun puiah lehkha a thawn nghal a, Mizoram a Chanchin |ha hril a \ul zia a hrilh a amah ngei kal tum in a in buatsaih ta a. Mahse, vanduaithlak takin April 21, 1892 khan Khawsikpui natna in a thi ta hlauh a ni. A rawtna hi Liverpool-a Inkhawmpui chuan Williams-a rawtna hi an pawm ta a ni.
ARTHINGTON MISSION
Williams-a rawtna chu kal zelin Arthington Mission chuan India ram a rawngbawl turin  Missionary 13 a tir a, chung zing ah chuan Rev. J.H. Lorain (Pu Buanga) leh Re
v. F.W. Savidge (Sap upa) te an tel a, an ni hian Mizoram a rawn kal chu an tum ta a ni. Zoram a rawn luh an tum hian kawng hrang hrang a\anga rawn luh an tumin Sawrkar lamin luh an phal loh avangin an beidawng zel a, kum khat chhung an nghak hial a ni. An tum em avangin Sawrkar pawhin a dal theih tak loh a vangin luh chu an phalsak ta, Lawnglengin Tlawng luiah rawn chho in kum 1894 January ni 11-ah Sairang an thleng, An ni hian an hnathawh tlangpui chu Mizo Hawrawp siam leh Sikul hawn te, Bible lehlin te an ni hian Luka leh Johana ziakte, Tirhkohte Thiltih te hi an chhuah a ni. Tin, Hla an buatsaih bawk a, hla 7 an siam hman bawk, tin, Inkhawm an buatsaih bawk a, tin, lehkhabu an siam bawk.
An ni hnuah hian D.E. Jones (Zosaphluia) rawn chhuak leh in a ni pawh hian Mizoram tan hna a thawk nasa hle bawk, kan missionary ah pawh hian a ni hi a thawk rei ber a ni. Kum 30 chhung lai a awm. A thawh lang sar zual deuh deuh te chu Zirna siam te, Sunday School te, Pathian thu hrilh te, Kohhran enkawl na lam te, Pathian thu zirna a din a, tin, hla hi 40 lai a letling bawk.
Ani hnu ah hian Rev. Edwin Rowlands (Zosapthara) rawn chuang chhuak leh in a ni hi Mizoram a Misssionary thawk ah chuan thawh hlawk ber a ni hial ang. Zirna lamah phei chuan 'Zirna Pa' tih hial a ni.
Heng kan Missionary te hian Pathian ram zau nan an inpe a, kan vanneihna tak erawh chu an ni kher rawn lut hi a ni. Mizoram an vei em em a, nuam pawh an ti, rawngbawlna lam ah pawh \hahnem an ngai tih a hriat, chumai ni lo in Zoram hi an hmangaih tel a ni. An hun tawp hnu pawh hian Mizoram a rawn kal leh dan an zawng char char a, a \hen chu rawn kal nawn leh te an awm, a then chu kal thei lo a thi ta te pawh an awm bawk, Pu Zosapthara phei chu Mizoram chhuah san a hre lutuk avangin helai ram chheh vel ah kal kual kal kualin Burma ram ah a thi ta hial a ni.
Anni avang hian Zoram hian hmasawn na tam tak kan dawn phah a, ramin kan changkan phah bawk a, he ram hi North East ah phei chuan ram entawn tlak ber ah a lo ding thei ta hial a ni. Hengte avang hian kan Missionary te chung ah leh kan Pathian chung ah hian lawmthu Kohhran ho hian i sawi mawlh mawlh ang u.
"A \ihtute chu \hangthar thlengin a khawngaih zel \hin. A banin a tha chak zia a entir a, mi chapote chu an inngaihtuahna in a ti darh ta a. An \hutphaha lal \hu te chu a hnuk thla a, hnam tlawmte chu a chawimawi ta" Luka 1:50-52

No comments:

Post a Comment