Saturday 5 August 2017

mizo music


SEARCH SITE

WHO'S ONLINE
4 Guest Users Online
Total Visitors: 1302191
SITE STATISTICS
Press Releases: 21943
Press Handouts: 93
Articles: 30
Speeches: 92
PRESS RELEASE ARCHIVE
2017
2016
2015
2014
2013
FEATURED MAGAZINEPROVERB OF THE DAY"“Therefore since we are God’s offspring, we should not think that the divine being is like gold or silver or stone—an image made by human design and skill.  In the past God overlooked such ignorance, but now he commands all people everywhere to repent.  For he has set a day when he will judge the world with justice by the man he has appointed. He has given proof of this to everyone by raising him from the dead.”  When they heard about the resurrection of the dead, some of them sneered, but others said, “We want to hear you again on this subject.”"

Acts 17:29-32 (NIV)
verse-a-day.com
HLA LEH MUSIC IN KHAWVEL NUN A NGHAWNG NASA - JOSEPH LALHIMPUIA PARLIAMENTARY SECRETARY


Vawiin khan Music Domain Mizoram (MDM) General Assembly vawi 3-na Aijal Club-a hman  chu  Pu Joseph Lalhimpuia Parliamentary School Education chuan a hmanpui.
Music  hi Art a ni a, hla leh music hian khawvel nun kawng hrang hrang a nghawng nasat thu  khuallian Pu Joseph  Lalhimpuia chuan sawiin Incheinaah te, nunphungah te, Economics-ah te leh Politics-ah te pawh nasa takin nghawng a nei ani a ti a. Zaithiam rual kalkhawmte chu an hriselna ngai pawimawh  tur leh hmun hrang hranga an zainaah a hun leh hmun mil zela hla sak a pawimawh  ani tiin hranghluite style lak a that rualin mahni style neih a  tha zawk a, Zaithiamte hian thalaite nun an tidanglam thei a, ngaihtuahna pawh  sen a ngai  hle a, Hla hian thalaite nunah nghawng aneih nasat thu a sawi.
Ram changkang zawk USA ah te chuan Music Industry atanga ramdanga an export chu kumtin US dollar tluklehdingawn 125 vel lai a tling a,pirated music avanga USdollar tlukdn 12.5 lai kumtin an hloh thu te  sawiin khuallian chuan UK ah pawh Music Industry atanga sum che vel chu British Pound maktaduai 4100 aia tlem lo a nih thu leh  Music tourist te hian UK economy-ah Great Britain Pound maktaduai 864 zet an chhunglut a chu chu hnathawk 19,700 rawihna tham lai a ni a, Chuvangin, Music hi kan ngaisang emaw ngaisang lo emaw khawvelah hian bu a khuar ngheh em avangin a cham rih dawn a ni a ti.
Pu Lalnunkenga Chuaungo, General Secretary-in a report danin Music Domain Mizoram (MDM) hian a din tirh atangin cheng nuai 37 chuang an thawk chhuak tawh a, cheng nuai 30 chuang chu zaithiamte hnenah royalty atan an sem chhuak tawh  a. Music Video Library an siam a, local TV te hnenah subscription fee awmin an pe chhuak thin a ni. MDM ah hian member artist 400 an awm mek a, an member dam lo an awmin Mizoram chhunga enkawl leh Mizoram pawna enkawlte sumin an tanpui thin a, December thlaah midangte tanpui nan Concert an buatsaih thin a ni.

Wednesday 2 August 2017

mizoram chanchin tawi kohhran huang


Mizoram Kohhran History pawimawh tak, Mizoram leilunga Chanchin Tha hla hmanga puan hmasak ber hun te, Chanchin Tha sawi hmasak ber hun te, Chanchin Tha thlen ni te, Presbyterian Kohhran din hunte hi bihchian tula ka hriat avangin he thu hi ziak ka ni. (Mi thiamte chhunzawm atan)

1. Vailian tum 1-naa lo kal Sap sipaiten December 25, 1871 Krismas Mizoram hmun 2 a an hman kha Mizorama Kristian Service awm hmasa ber, hla thu hmanga Isua pian thu puanna hmasa ber a ni: Zoram Vartian ziaktu Pu Lalhruaitluanga Ralte chuan “Kum 1871 December ni 25 hi Mizorama ruai theha Krismas hman hmasak ber a ni” (Zoram Vartian p-105) tih thu hi a pawimawh hle. He Krismas ni hi chhim lamah chuan Tlabung bulah an hmang a; hmar lama an hmanna hmun erawh a tarlang lo.

Hmar lama Krismas an hmanna hmuna thil thleng hetiang hian ziak : “Krismas ni hi hmar lam Vailian pawhin nilengin indo nan an hmang a…tlaiah krismas ruai an theh a. An ruaitheh lai chuan Mizoho chuan an kap reng a. Officer ho chu hlim takin an zai dual dual a, Krismas hla an sak chhung zawng chu Mizo silai ri a reh a, an lo ngaithla a. An zai ri a reh veleh an kap zui lehnghal zel a ni” (Zoram Vartian p 105) tiin.

Vailian tum khatnaa lo kalten Krismas nia hla an sak hi krismas hla, Isua pian puan chhuahna hla a ni ngei ang a. An zai ri hi Mizo tlangval silai kaptute khan an hria a, ngaihthlak an duh avangin indona silai pawh an kap ri zui lo hial mai a ni awm e. He chanchin hi ropui hlein ka hria. Hetih laia Tlabung vela sipai officer lian Thangliana kha,(T.H.Lewin, Tlabung DC ni zui) Mizoramah rei tak lo awm tawh a, Mizo nupuiah hial neitu a ni a; amah kha ringtu tha tak, Mizote hnena Chanchin Tha thlen tul ti em emtu a ni bawk. Tlabung bula Krismas an hmannaah pawh khan a tel ngei a rinawm.

Mahse, he Krismas, Lal Isua pian thu hla hmanga an puan chhuahna hi Mizorama Chanchin Tha thlenna hmanrua a ni lo va, sulhnu a neih zui hriat tur a awm lo. December 25, 1871 Krismas ni, Mizoram hmun 2 a hmangtute kha Chanchin Tha hril tura lo kal an nih miau loh avangin sulhnu a nei zui lo pawh hi a awm hle e. Tul ta zawk chu Krismas an hmanna hmun 2 te hi dapchhuah a, Hriatrengna Lungphun tha tak siama, humhalh ni thei se a tha hle.

2. Rev. William Williams 15.3.1891-a lo kal kha Mizote hnena Chanchin Tha hriltu hmasa ber a ni: Rev. William Williams, Welsh missionary, Khasi ram Shella hmuna a thawh lai khan, Sylhet tan ina Mizo lal tangte hmu turin a va kal a, Pathian thu a va hrilh a, mahse, an hre thiam lo. Heta tang hian Mizote hnena Chanchin Tha hril duhna lian tak a nei ta a; Mizorama luh phalna a hmuh veleh thian 3 hruaiin Tlawng luiah lawngin an lo kal a, March 15, 1891 Pathianni khan Kutbul lui chhuahah Mizo lal Liankunga khua Mualvum mipa naupang kum 10-15 vela upa 8/9 te hnenah Bible milem te an pe, hla an sa a, Pathian thu an sawipui a, naupangte hian ngaihnawm ti takin an ngaithla a, zai tir an tum erawh an hlawhchham a. An zingah hian puitling lutuak tawh pawh a tel ve a.
Aizawl an lo thlen hnuah Aizawla inhlawh fa Meite te, Naga leh Khasi te leh Mizo te ko khawmin Pathian thu an sawipui thin thu hetiang hian a diary-ah a ziak – “Pathian lehkhabu milemte kan la khawm a, an ngaina hlein ka hria. ‘kan fate tan kan hawnsak ang’ an ti theuh va. Pathian thu hrilh talh talh kan tum thin a, ‘Pathian chu a tha’ an ti vek a ni” (Zoram Vartian p-171 Kristian Tlangau 1953, April chhuak lak chhawn). Rev. William Williams te thianho hi April 17,1891 khan Aizawl chhuahsanin Khasi ram panin an hawng leh ta ni. Rev. William Williams hian “a ram leh mihring kan hre chiang hman ta lo” (Zoram Vartian p-173 Kristian Tlangau April 1953 chhuak lak chhawn) tih thu a sawi. He thu hian Mizote hnenah Chanchin Tha, thu leh hlaa a puanin Mizo lairil a thlen lo tih a tarlang a, Mizo zinga missionary hnathawh a châkzia a tarlanna a ni tel thei bawk. Vanduaithlak takin 21, April 1892 khan a thi a, Khasi ram khawpui Shillong-ah an phum a, a uihawm ngawt mai.

Rev. William Williams kha Chanchin Tha hrilna hmun a

chanchintha thlen


🌕🌕🌕
CHANCHIN THA THLEN NI(MAR 15)
Vawiin (March 15, 2015) hi Chanchin Tha Thlen Ni a ni a, Mizoram Presbyterian Kohhanin kumin hi March 15 a Chanchin Tha thlen ni an hman vawi 2-na tur a ni.
Mizorama Chanchin Tha Thlen Ni programme hi January 11-ah kan hmang thin a, 2014 atang erawh chuan March 15-ah kan hmang thin tawh a ni. Hetianga kan rama Chanchin Tha lo thlen Ni kan hman thin hun insawn ta hi tlema sawi chian deuh a tha ang e.
Thil awm dan tlangpui chu hetiang hi a ni –
Kum 1940 chhovah khan Mizorama Chanchin Tha thlen champhaphak lawm an duh avangin Mizoram Presbyterian Kohhran leh Mizoram Baptist Kohhran khan lawm hun tur sawiin an inhmu khawm a. Kohhran pakhat ang maia an awm lai, hmar kohhran leh chhim kohhran tia an sawi mai thin hun lai kha a ni. Chanchin Tha thlen ni chungchangah hian ngaih dan pahnih a awm a. Hmar lam kohhran chuan Mizorama missionary lo kal hmasa ber leh Lal Isua Chanchin Tha rawn sawi hmasa bertu, Welsh missionary Khasi rama thawk, Rev. William Williams-a’n Mizoram a rawn tlawh kum, kum 1891 kha pawm tur niin an hria a. Chhim lam kohhran erawh chuan London-a mi hausa Robert Arthington-a’n Mizorama thawk tura a rawn tirh, Rev. J.H. Lorrain (Pu Buanga) leh Rev. F.W. Savidge (Sap Upa)-ten Mizoram an rawn thlen ni, January 11, 1894 chu pawm tur niin an hre thung a.
Tichuan, lungruala Chanchin Tha Thlen Ni lawm an duh si avangin, chhim lam kohhran duh dan chu pawmpuiin, kum 1944 January 11-ah kan rama Chanchin Tha thlen Golden Jubilee chu an lawm ta a ni.
Hun lo kal zelah kan Synod inkhawmpui 1974 chuan kum tin January 11 chu Chanchin Tha thlen ni-a hman a rel a, tichuan, kum tin kohhran inkhawm programme siamin nikum 2013 thleng khan kan hmang chho ta a ni. Amaherawhchu, kum 2012 Synod Inkhawmpui, Aizâwl Chanmari Kohhrana awm chuan, Serlui Presbytery atanga thu lut, Mizorama Chanchin Tha Thlen Ni atana March 15, 1891 pawm tura rawtna chu a pawm a. Chuvangin, 2014 atang khan Mizorama Chanchin Tha Thlen Ni atan March 15 kan hmang ta a ni.
MIZORAM CHANCHINTHA LO THLEN DAN
Mizoram a Chanchin |ha thlentu hmasa te hian engtiang chiah in nge, he ram hi an lo vei a, heti khawp a hnam kawlh leh ram ral\it na hmun hi vei tlat nge an nih a, tu te nge heng kan mi hmasa te hi in zirchiang teh ang u.
Rev. William Williams: Mizorama Chanchin |ha thlen hmasa bertu Rev. William Williams-a hi Wales ram chhim lam bial, Cardiganshire-a khaw pakhat Nanternis-ah a piang a. Kum 1883 khan Aberystwyth University a\angin B.A. a pass a, chumi hnuah Pathian thu a zir zui nghal a, kum 1885 khan East Glamorgan biala Llanilltyd khuaah Pastor hna a thawk \an a, kum 1886-a Brecon Trecastell khuaa Inkhawmpuiin nemnghet a ni. Amah hi Khasi rama Missionary turin a inpe a, September 28, 1887-ah India ram a lo thleng Khasi ram hi India hmarchhaka Welsh Mission hna thawhna hmasa ber a ni a. Vawi khat chu Khasi ram a\angin Bangladesh rama Sylhet bial a va tlawh \umin Mizo lal lung ina tang mekte a kawm a\angin Mizoram Chanchin |ha hril a chak phah ta a, a kir leh hnuah Silchar Bawrhsap hnenah Mizoram kal phalna a dil nghal a, Mahse heng hun lai hian Mizoram hi lu la hnam kan nih avangin Missionary te tan kal an phal lo, mahse amahin a tum em avangin thla khat chhung kal an phal sak. March Ni 15 1891 ah Mualvum lawngkai an rawn thleng a, he ni hi Mizoram a Chanchin |ha thlen Ni a tan hman a ni ta a ni.
Tichuan March 20, 1891-ah Aizawl a lut ta a, Pathian hnenah lawmthu a sawi hial a ni. Hetia a thlen hnu hian Mizoram chu a ngaina ta em em a, haw pawh a hreh hle. Mahse thla khat aia rei awm an phal loh avangin a haw leh a, a thlen ve leh Sap Mission hmun puiah lehkha a thawn nghal a, Mizoram a Chanchin |ha hril a \ul zia a hrilh a amah ngei kal tum in a in buatsaih ta a. Mahse, vanduaithlak takin April 21, 1892 khan Khawsikpui natna in a thi ta hlauh a ni. A rawtna hi Liverpool-a Inkhawmpui chuan Williams-a rawtna hi an pawm ta a ni.
ARTHINGTON MISSION
Williams-a rawtna chu kal zelin Arthington Mission chuan India ram a rawngbawl turin  Missionary 13 a tir a, chung zing ah chuan Rev. J.H. Lorain (Pu Buanga) leh Re
v. F.W. Savidge (Sap upa) te an tel a, an ni hian Mizoram a rawn kal chu an tum ta a ni. Zoram a rawn luh an tum hian kawng hrang hrang a\anga rawn luh an tumin Sawrkar lamin luh an phal loh avangin an beidawng zel a, kum khat chhung an nghak hial a ni. An tum em avangin Sawrkar pawhin a dal theih tak loh a vangin luh chu an phalsak ta, Lawnglengin Tlawng luiah rawn chho in kum 1894 January ni 11-ah Sairang an thleng, An ni hian an hnathawh tlangpui chu Mizo Hawrawp siam leh Sikul hawn te, Bible lehlin te an ni hian Luka leh Johana ziakte, Tirhkohte Thiltih te hi an chhuah a ni. Tin, Hla an buatsaih bawk a, hla 7 an siam hman bawk, tin, Inkhawm an buatsaih bawk a, tin, lehkhabu an siam bawk.
An ni hnuah hian D.E. Jones (Zosaphluia) rawn chhuak leh in a ni pawh hian Mizoram tan hna a thawk nasa hle bawk, kan missionary ah pawh hian a ni hi a thawk rei ber a ni. Kum 30 chhung lai a awm. A thawh lang sar zual deuh deuh te chu Zirna siam te, Sunday School te, Pathian thu hrilh te, Kohhran enkawl na lam te, Pathian thu zirna a din a, tin, hla hi 40 lai a letling bawk.
Ani hnu ah hian Rev. Edwin Rowlands (Zosapthara) rawn chuang chhuak leh in a ni hi Mizoram a Misssionary thawk ah chuan thawh hlawk ber a ni hial ang. Zirna lamah phei chuan 'Zirna Pa' tih hial a ni.
Heng kan Missionary te hian Pathian ram zau nan an inpe a, kan vanneihna tak erawh chu an ni kher rawn lut hi a ni. Mizoram an vei em em a, nuam pawh an ti, rawngbawlna lam ah pawh \hahnem an ngai tih a hriat, chumai ni lo in Zoram hi an hmangaih tel a ni. An hun tawp hnu pawh hian Mizoram a rawn kal leh dan an zawng char char a, a \hen chu rawn kal nawn leh te an awm, a then chu kal thei lo a thi ta te pawh an awm bawk, Pu Zosapthara phei chu Mizoram chhuah san a hre lutuk avangin helai ram chheh vel ah kal kual kal kualin Burma ram ah a thi ta hial a ni.
Anni avang hian Zoram hian hmasawn na tam tak kan dawn phah a, ramin kan changkan phah bawk a, he ram hi North East ah phei chuan ram entawn tlak ber ah a lo ding thei ta hial a ni. Hengte avang hian kan Missionary te chung ah leh kan Pathian chung ah hian lawmthu Kohhran ho hian i sawi mawlh mawlh ang u.
"A \ihtute chu \hangthar thlengin a khawngaih zel \hin. A banin a tha chak zia a entir a, mi chapote chu an inngaihtuahna in a ti darh ta a. An \hutphaha lal \hu te chu a hnuk thla a, hnam tlawmte chu a chawimawi ta" Luka 1:50-52

Tuesday 1 August 2017

sap thufing mizo a leh



SAP THUFING LAWRKHAWM LEH A HRILHFIAHNA
===============================

By:tetea
Kan nitin khawsakna kawng tinrengah tangkaina an neih mial takin tiin mi hlawhtlingte ir awm chhuak ka han lawr khawm chu a ni a. A sei deuh naa chhiar chhuak pap la i hlawkpui ve ngeiin ka ring.

Lehlin thuah hian a Grammar mila a ngial a ngana letling lovin, an thu sawiin a kawh tum tak zawk phawk chhuak tura leh an ni tlangpui. Chhiar rawh le...

ENG: Accidents will happen.
MIZO : Kan nunah beisei loh thil tamtak rawn thleng thin hi a pawmdan kan thiam tur a ni.

ENG : Actions speak louder than words.
MIZO : Kan nungchang hian kan tawngkam aiin thu a sawi ring zawk.
ENG : Advice is least heeded when most needed.
MIZO : Buaina a sosan laitak chuan tumah thurawn pek theih an ni tawh thin lo.

ENG : All cats are grey in the dark.
MIZO : Mihring te hian kawng chi khat khatah hming kan chher hma chu tuma hriat kan hlawh ngai lo.

ENG : All good things come to those who wait.
MIZO : Dawhtheihna, nghah hram hramna chuan hlawhtlinna rah an seng thin.

ENG : All that glitters is not gold.
MIZO : Pawnlam landan ngawt chu inbumna a ni thin.

ENG : All days are short to Industry and long to Idleness.
MIZO : Hna thawk lo tan chhun ni a rei duh bik.

ENG : All is fair in love and war
MIZO : Indona leh Inngaihzawn lai chuan kan thiltih engkim hi a sawirem dan kawng, chhuanlam sawi tur a awm thin.

ENG : All things are difficult before they are easy.
MIZO :Thil engkim hi hriat chian leh thiam hma chuan harsa angina an lang vek a, thiam hnua erawh awlsam tak an ni lawi.

ENG :All work and no play makes Jack a dull boy.
MIZO : Mi tute tan pawh nileng leh zankhuain hna a thawh theih loh, mihring hian chawlh chang kan mamawh theuh a ni.

ENG : An apple a day keeps the doctor away.
MIZO : Nitin apple pumkhat ei hian hriselna a siam tha. Thil tenaua fimkhur hi buaina liantak pumpelhna a ni.

ENG : An empty purse frightens away friends.
MIZO : Sum tellovin thiante nen a inpawlhlim tak tak theih loh.

ENG : An Englishman's home is his castle.
MIZO :Sap pa in chu zalen taka private thil engkim a tih theihna leh hahdam taka chawlhna hmun a ni.

ENG : An idle brain is the devil's workshop.
MIZO : Hunawl neih ngah lutuk chu thlemna huntha hawnsakna a ni.

ENG : An ounce of prevention is worth a pound of cure.
MIZO : Harsatna thleng thei laka inven lawkna hi harsatna thlen hnua chinfel aiin a tha zawk.

ENG : April showers bring May flowers.
MIZO : April thlaa ruahsur chuan May thlaah pangpar a parchhuahtir thin.

ENG : A bad workman blames his tools.
MIZO : Mi thatchhia chuan a hnathawhna hmanrua a sawisel thin.

ENG : A bird in hand is worth two in a bush.
MIZO : Thil thazawk beisei vanga I neihsa I hloh dawn ai chuan, I neih ngaiteah khan lungawi la a tha zawk.

ENG :A broken friendship may be soldered but will never be sound.
MIZO : Friendships chu siamthat leh theih nimahse, tunhma ang taktak in a inkawm theih tawh thin lo.

ENG : A cat has nine lives.
MIZO : Zawte chuan an kea him takin an din theih avangin accident tamtak pawh an tuar tlang thei, an hnuk a fei.

ENG : A chain is no stronger than its weakest link.
MIZO :Mipui chakna chu member tinte chak leh chak loah a innghat.

ENG : A fault confessed is half redressed.
MIZO : Sual inpuanna hi inngaihdamna bulintanna chu a ni.

ENG : A fool and his money are soon (easily) parted.
MIZO : Mi a chuan engmah ngaituah lemloin sum a hmang thin.

ENG : A fool at forty is a fool forever.
MIZO : Kum 40 thlen tawh pawha la puitling lo chu,at hlenna a ni.

ENG : A friend in need is a friend indeed.
MIZO : Harsatna I tawh huna tanpui thintu che kha thian diktak chu a ni.

ENG : A friend to all is a friend to none.
MIZO : Mi zawng zawng thiana siam tumtu chuan thian pakhat pawh a nei lo vang.

ENG : A good example is the best sermon.
MIZO :Entawntlak nungchang hi sermon tha ber a ni.

ENG : A good beginning makes a good end.
MIZO : Bultan that chu tluang taka zawh felna a ni.

ENG : A good conscience is a soft pillow

MIZO : Rilru fim tak I put chuan tui takin I mu thei ang.

ENG : A leopard cannot change its spots.
MIZO : Mi tha lo tan that leh tak tak a theih tawh lo.

ENG : A loaded wagon makes no noise.
MIZO :Mi hausa tak tak chin chuan sum thuhla an sawi ngai lo.

ENG :A loveless life is a living death.
MIZO : Hmangaihna tlachham mi chu nung chunga thi an ni.

ENG : A man can die but once.
MIZO : Mitin tan vawikhat thih ruat a ni.

ENG : A man is as old as he feels himself to be.
MIZO : Kum upa leh naupang thu ahchuan mahnia kan inngaih dan dan angin kan awm thin.

ENG : A man is known by the company he keeps.
MIZO : Kan thiankawm a zirin miten mi engang nge ka nih tih min hre thin.

ENG : A monkey in silk is a monkey no less.
MIZO : Eng ang khawpin thawmhnaw manto leh tha inbel mah ila kan taksa chu saruak vek kan ni.

ENG : A new broom sweeps clean.
MIZO : Hna thar chelhtu chuan tha takin hna a thawk thin.

ENG : A rising tide lifts all boats.
MIZO : Mi zawng zawng tana thiltha sawi chhuak thin ang che.

ENG : A rolling stone gathers no moss.
MIZO : Dinhmun nghet neilova insawn tam lutuk chu tuma rinloh hlawhna leh thian tha neih lohna a ni.

ENG : A rotten apple spoils the barrel.
MIZO : Mi diklo pakhatin pawlho, hnam pum a tihmingche thei.

ENG : A stitch in time saves nine.
MIZO :Buaina azualkai hmaa thubuai chinfel hi, buaina a zualkai hnua buai chiam aiin a tha zawk.

ENG : A stumble may prevent a fall.
MIZO : Thilsual tenau I tih palh hunah, a te tham em mai a pawi lo ve ti mai lovin insiamtha la, thil puitling I tihsual loh phah ang.

ENG : A tree is known by its fruit.
MIZO : Mihring chu an thiltih atanga teh an ni thin.

ENG : A watched pot never boils.
MIZO : Nghakhlel lutuka thil I thlir chuan…I rinaiin a rei zel ang.

ENG : A young idler, an old beggar.
MIZO : Hna I thawh loh chuan I tar hunah sum I nei lo vang.

ENG : As you sow, so shall you reap.
MIZO : Tupawhin mahni tuhrah kan seng thin.

ENG : Bad news travels fast.
MIZO : Chanhin lawmawm lo hi a thang chak bik. Eg. Damlohna, Accident etc…

ENG : Beauty is only skin deep.
MIZO : Pawnlam mawina, hmelthatna aiin nungchang tha a pawimawh zawke.

ENG : Beauty is in the eye of the beholder.
MIZO : Mawina leh mawi lohna chu a thlirtua zir a ni.

ENG : Beauty is the wisdom of women. Wisdom is the beauty of men.
MIZO : Hmeiche tan mawina chu finna a ni a, Finna chu mipa mawina a ni thung.

ENG : Be swift to hear, slow to speak.
MIZO :Thu I sawi hmain ngun takin chik hmasa thin rawh.

ENG : Better be alone than in bad company.
MIZO : I thiankawm firmkhur rawh. Thian thalo kawm aiin mahnia awm a tha zawk.

ENG : Better flatter a fool than fight him.
MIZO :Mi a te nena inhnialbuai aichuan ngawih chuh a tha zawk.

ENG :Better late than never.
MIZO : Engmah tih loh aichhuan, tlai mahse tih hram a tha.

ENG : Better lose the saddle than the horse.
MIZO :A tawpa kan thil neih zawng zawng kan hloh dawn ai chuan, tlem kan hloh laia chawlhsan a tha zawk.

ENG :Better untaught than ill-taught.
MIZO : Zirtirna diklo dawn aiin…zirtirna dawnloh pawh a tha zawk.

ENG : Birds of a feather flock together.
MIZO : Mize inmil te chu an khawsaho tlangpui thin.

ENG : Blood is thicker than water.
MIZO : Chhungkaw inlaichinna chu mi hrang inlaichinna aiin a nghet zawk.

ENG : Blood will out.
MIZO : Thiamna leh background chu thup bo theih an ni lo..

ENG : Charity begins at home.
MIZO : Rawngbawlna chu mahni inchuhngkhur atang a intan.

ENG : Children and fools tell the truth.
MIZO : Naupang leh mi phutkhat deuh ten thudik an sawi thin.

ENG : Cleanliness is next to godliness.
MIZO : Taksa thianghlimna chu thlarau thianghlimna bul a ni.

ENG : Clothes don't make the man.
MIZO : Pawnlam landan ngawt chuan mihring nihna a lanfiahtir lo.

ENG : Diamond cuts diamond.
MIZO :Mi phakar chuan a phakar pui a hmachhawn thin.

ENG : Diligence is the mother of good fortune.
MIZO : Thawhrimna chuan hlawhtlinna a thlen thin.

ENG : Diseases of the soul are more dangerous than those of the body.
MIZO : Taksaa natna vei aiin thlarau natna vei a hlauawm zawk.

ENG : Laughter is the best medicine.
MIZO : Nuih hi hriselna tha ber a ni.

ENG : Learn to walk before you run.
MIZO : Hmanhmawh thut thutin engmah ti suh.

ENG : Learning is a treasure that will follow its ownereverywhere.
MIZO : Thiamna chu kumkhuaa I rohlu a ni.

ENG : Least said soonest mended.
MIZO :Tawng tlem hi buaina tamtak pumpelhna a ni

ENG : Let bygones be bygones.
MIZO : Hun liam hnua buaina te chu inngaidam tawn a theihnghilh hmiah a tha.

ENG : Liars need good memories.
MIZO : Bum hmang chuan hriatrengna thatak an mamawh.

ENG : Like father, like son.
MIZO : Fapa chuan pa an chhun chawk thin.

ENG :Look before you leap.
MIZO : Action I lak hmain, I thil tih vangin eng thilpawi nge thleng thei tih en hmasa thin rawh.

ENG : Love is blind.
MIZO : Hmangaihna chu a mit a del. Hmangaihtu chuan hmangaih te tlinlohna leh tlakchhamna pawh a ngaithiam thei thin.

ENG : Man is the head of the family; woman is the neck that turns the head.
MIZO : Mipa chu inchhung khurah lu ber a ni a, hmeichhia chu hngawng, lu her tirtu chu a ni.

ENG : Man proposes, God disposes.
MIZO : Pathian chuan kan duhdan leh tha tih dan nilovin, Ama tha tih dan angin kan tawngtaina te min chhang a, kan chungah engkim a thlentir thin.

ENG : Manners make the man.
MIZO : Kan nungchang leh chetzia hian kan nihna a lanchiantir.

ENG : Many hands make light work.
MIZO : In puih dial dial hi samkhai taka hna thawh zawhna a ni.

ENG : Marry in haste, repent at leisure.
MIZO : Hmanhmawh taka nupui pasal I neih mai chuan, I damchhungin tlangval khamlo, nulat khamloin I hun I hmang ang.

ENG : Memory is the treasure of the mind.
MIZO :Hriatna hi kan rilru rohlu chu a ni.

ENG :Men make houses, women make homes.
MIZO : Mipa ten in an sa a, hmeichhia ten chenna an siam thung.

ENG :Money begets money.
MIZO : I neih sum chuan sum tamtak a neih belh tir ang che.

ENG :Money is the root of all evil.
MIZO : Sum chu sual tinreng intanna leh buaina bul intanna a ni.

ENG : Never put off till tomorrow what can be done today.
MIZO : Vawiina I tih theih thil chu naktuka tih atan khek ngai suh ang che.

ENG :Never say die.
MIZO : Beidawng ngai reng reng suh.

ENG :Nobody is perfect.
MIZO : Tumah famkim kan awm lo.

ENG : No man can serve two masters.
MIZO : Zirtirna kawng hnih zui kawp a theih loh. Lal pahnih rawng bawl kawp theih a ni lo.

ENG : No man is an island.
MIZO : Mi tupawh midang mamawh lo kana wm lo.

ENG : No news is good news.
MIZO : Chanchin hriat tur awm lo pawh hi chanchin lawmawm a ni. Chanchin thalo a awm chuan hriat loh a theih thin lo.

ENG :No smoke without fire.
MIZO : Ti ti khawchanga sawi sep sep atam chuan, a dik nalai pawh a awm ve thin.
ENG : No wind, no waves.
MIZO : Pan lovah tho a fu lo.

ENG : Nothing ventured, nothing gained.
MIZO : I insen ral ngam loh chuan a hlawkna pawh I tel lo vang.

ENG : One father is more than a hundred schoolmasters.
MIZO : Sikula zirtirtu za chuang aiin pa hi fate tan an pawimawh zawk.

ENG : One today is worth two tomorrow.
MIZO :Hmalam hunah neih atana I beisei thil aiin vawina I thil neih kha a hlu zawk.

ENG : One man's meat is another man's poison.
MIZO : Duhdan leh duhzawng a inang fo thei lo.

ENG : One man's trash is another man's treasure.
MIZO : Mi pakhat tana thil tangkailo pawh midang tan thil hlu tak a ni thei.

ENG : Only real friends will tell you when your face is dirty.
MIZO :Thian dik tak chauhin thudik a hrilh ang che.

ENG : Opportunity seldom knocks twice.
MIZO : Hamthatna, remchanna, vanneihna I tawnin hmang thiam rawh.

ENG : Out of the mouths of babes and sucklings.
MIZO :Naupangte hian fing takin thu an sawi duh chawk thin.

ENG : Penny wise, pound foolish.
MIZO : Sum tlemte hman chhuahna tura fimkhur hle si, sum tam tham hman chhuahna tura fimkhur lawi si lo an awm.

ENG : People who live in glass houses should not throw stones.
MIZO : Tummah kan famkimloh avangin insawisel tawn tur kan wm lo.

ENG : Practice makes perfect.
MIZO : I thiltihna kawng tinrengah hlawhtlin I duh chuan ti chhunzawm zel rawh.

ENG : Practise what you preach.
MIZO : Midang hnenah ti tura I fuih thin ngei kha ti ve rawh.

ENG : Prevention is better than cure.
MIZO : Tuam dama siamthat leh ai chuan harsatna thlenthei thil laka invenlawk hi a tha zawk.

ENG : Pride comes before a fall.
MIZO :In tifing lutukin mahni chauh inring tawk lutuk suh,I atzia lanchhuahtir tur thil I tawng dawn si a.

ENG : Rome was not built in a day.
MIZO :Thil pakhat puitling taka ti tur chuan hun tamtak sen a ngai thin, hmanhmawh thawt thawtin thil ti suh.

ENG : Save me from my friends.
MIZO : Hmelma aia hlauhawm thiante an awm.

ENG : Saying is one thing, doing is another.
MIZO : Mihringte hian kan sawi ang vekin kan awm kher thin lo.

ENG : Spare the rod and spoil the child.
MIZO : Naupangin thil sual an tiha I hrem loh chuan a nungchang I khawlohtir tihna a ni.

ENG : Sticks and stones will break my bones but names will never hurt me .
MIZO : In sualbuaina chuan ka taksaah natna hial a thlen thei a, mahse thuthalo mai mai chuan min tina thei lo.

ENG : Still waters run deep.
MIZO : Mi zawiawi, tawng bawrh bawrh lo te chuan finna leh hriatna an ngah chawk thin.

ENG : Stolen fruit is the sweetest.
MIZO : Mihringte hian tih phal loh thil te hi tih kan chak vber fo thin.

ENG : Tall oaks grow from little acorns.
MIZO : Thil tetak te a bultanna hian thil lian tak a hringchhuak thin.

ENG : The apple doesn't fall far from the tree.
MIZO : Naupang chuan an nu leh pate nun an zir tlangpui thin.

NG : The best advice is found on the pillow.
MIZO : Tui taka kan mut hian kan buaina chinfeldan kawng tha tak te kan hrechhuak fo thin.

ENG : The early bird catches the worm.
MIZO :Hlawhtlin I duh chuan, I tihtur kha ti vat rawh.

ENG :The end justifies the means.
MIZO : Kan thiltih that leh that loh chu a rahchhuak atang a lang.

ENG :The first step is the hardest.
MIZO : Thil azawngah bultanna hi a harsa ber fo thin.

ENG : The more you have, the more you want.
MIZO : Mihring thinlung hian duhtawk leh chintawk a nei lo.

ENG : The pen is mightier than the sword.
MIZO :Thu leh hla hian indona leh hriamhrei aiin thil a tithei zawk.

ENG : The proof of the pudding is in the eating.
MIZO : Thil tha leh thalo hre tur chuan mahni ngeia tih chhin a ngai.

ENG : The road to hell is paved with good intentions.
MIZO : Thil tum neih ringawt hi a tawk mai lo, a taka tih ngei a ngai a ni.

ENG : The tongue wounds more than a lance.
MIZO : Hmuhsitna leh insawichhiatna tawngkam hian hliam aiin mihring nun a tina thei zawk.

ENG : The truth is in the wine.
MIZO : Zu hian rilrua awm te huaisen tak leh zalen takin min sawichhuahtir thin.

ENG : There is a black sheep in every flock.
MIZO : Inpawlhona leh thil tihhonaah midang ang lo, mi pirpak an awm duh chawk thin.

ENG : There is safety in numbers.
MIZO : Mahnia awm aiin midang nena awmkhawm a him zawk.

ENG : Time and tide wait for no man.
MIZO : Hun leh tuilianin mihringte min nghak lo. Tihtur I neih chu ti thuai rawh.

ENG : Time has wings.
MIZO : Hun hi hriatloh karin a ral  zung zung thin

ENG : Time is money.
MIZO : Hun hi a hlut em avangin awmzia nei taka hman tur a ni.

ENG : To err is human, to forgive divine.
MIZO : Tihpalh leh tihsual hi mihring miziaa tel hrim hrim a nih avangin kan inngaidam tawn tur a ni.

ENG : Two wrongs don't make a right.
MIZO : Min an tinat avang mai chea va tihnat let kher kha thil dik ber a ni lo.

ENG : Union is strength.
MIZO : Tanrual chu chakna.

ENG :Walls have ears.
MIZO : Fimkhur rawh. I thusawi kha a la thangchhuak dawn si a.

ENG : Waste not, want not.
MIZO : Ho lam taka I khawhral loh chuan I tlachham lo vang.

ENG : What the eye doesn't see, the heart doesn't grieve over.
MIZO : I hriatloh thil chuan a tina thei lo che..

ENG : When the cat's away, the mice play.
MIZO : Thuneitute awm loh hlanin hnathawktute chu duh duhin an khawsa thin.

ENG : When in Rome, do as the Romans do.
MIZO : I thlenna leh tlawhna ram mi te nunphung leh awmdan mila awm zel tum rawh.

ENG : When poverty come in the door, love goes out the window.
MIZO : Retheihna chuan hmangaihna a umbo thin.

ENG : Where there's life there's hope.
MIZO : Tungchhova kal beiseina neilo an awm lo.

ENG :Where there's a will, there's a way.
MIZO : Duhna leh tumna a awm chhung chuan kawng pawh a awm zel thin.

ENG : Who makes himself a sheep will be eaten by the wolves.
MIZO : Awlsam taka mi thu zawm dun duntu chu bumin a awm thuai ang.

ENG : Wisdom is better than strength.
MIZO : Finna chu chakna aiin a tha zawk.

ENG : Worry often gives a small thing a big shadow.
MIZO : Thil tenaua huphurh leh rilruhahna chuan hringnunah harsatna a lian zualtir thin.

ENG : You are never too old to learn.
MIZO : Inzirnan tlailuat a awm thei lo.

ENG : You never know what you can do until you try.
MIZO : I tilthen zawng hre chiang tur chuan..i tui zawng thil pakhat khat kha ti chhin ve phawt rawh.

ENG :You scratch my back and I'll scratch yours.
MIZO : Min puih angbawkin ka pui ve ang che.

* If you want to know your past life, look into your present condition.

* If you want to know your future, look into your present action.

* It is not the wind that is moving; it is not the flag that is moving;

it is mind that is moving.

* There are no holy places and no holy people,

only holy moments, only moments of wisdom.




chakma ho chungchang


TAKAM (CHAKMA) TE HI TU TE NGE AN NIH? By: Eddy Zosangliana Colney
        Kan naupan lai chuan “Tuikuk” leh “Takam” ho hi kan hlau thei em em thin a. Kan khua Reiek chu an Aizawl kal na kawngah an hman thin avangin saruak a hrenpereng chuah kaih a an kal dum dum kan hmu thin a. Nauoang tap thlem leh tihthaih nan pawh, “I ban loh chuan Takamin an man ang che,” kan ti fo mai. Khanglaia Takam ti a kan hriatte kha ‘Chakma’ hi an lo ni reng mai a.          Tun hnai mai a Chakma hovin Mizoram leilung atang ngei a UT sahthlak an ngiat tak avang leh Rajya Sabha Committee On Petitions in an dilna chu an lo recommend   chungchang hi kan buaipui zual tat hut mai a. Chakma te hi tu te nge maw an nih a; engtia Mizoram chhunga rawn lut nge an nih a; engtia Chakma Autonomous District Council hi lo piang a; Chakma Minister  te meuh pawh lo nei ta zel mai nge kan nih? tih zawhna angte chuan Mizo thangtharte rilru a luah tan ta a. All Mizo Post Graduate Students Union in min rawn ngen na angin he Article hi ka han ziak ve a ni.          An tobul:  Takam (Chakma) hote hi awmna ram bik nei mumal lo (Nomadic Tribe) anga rei tak an khawsak avangin a tobul pawh hi chiang faka chhutchhuah a harsa a. History ziaktute pawhin chiang leh mumal tak a ziah tur an hre tlem hle a, an rinsiak vel mai mai a ni ber. Mongolian thlah zinga Tibeto-Burman pengkhat an nih ring an awm lain thenkhat erawh chuan Tai-Shan emaw, Mon-khmer thlah emaw atnga lo chhuak niin an ring bawk. An land an chuan China ram atanga an thlahtu te hi lo chhuakin an pemkual an pemkual hnuah Burma rama Arakan vel hi lalte meuh neia awmhmun an khuarna hmasa chu niin a lang.Arakan atang hian  tuna Bangladesh ramchhung Chitagong ramchhung Hill Tract ah hian athente chu an pemthla lehin awm hmun an khuar leh a. He hmunah pawh hian an mahni puala LAlte pawh neiin tuma tihbuai lohvin kumj zabi engemaw zah chu an awm bawk a; Tichuan khawvela an in singsak fel tana hnam hrang hrang te ‘hmun leh ram bik’ neia awmhmun an inkhuarlai khan Chakma te chu Arakan leh Chittagong Hill Tracts ah hian an awm ber a. Hengte hi an ram (Homeland) anga an ngaoihtheih awm chhun chu a nit a a ni. Chittagong Hill Tracts ah hian Bengali ho nen an in pawlh hle avangin Bengali tihdan tam tak an lo la ta a, “ An tawng pawh hi Bengali nen inpawlh tak a lo nit a a”. An sakhua Buddism hi engtiklai leh khawi atanga an lo vawn nge tih hriat a harsa hle a. Arakan-ho hnen atanga an lakchhuah  a nih hmel ber. Chakma hote pawh hi British Empire hnuaia a an lo awm ve tak khan Mizoram a an tih ang deuh bawkin an Lal (Raja) te chu ban chuang lovin, an Lalte hmangin an enkawl ve mai thin.

Mizoram-a an lo luh dan, Khua an din tan leh Mizoram-a an dinhmunte :

i)            Chakma hoten Mizoram leilung an rawn rah hmasak ber tum chu 1872 khan a ni. British Sipaiten Mizoram an rawn run dawn khan An puak phur turin Chakma 500 vellai an rawn hruai a,. heng Chakma puakphurte hi an Lalnu Kalindi Rani in a tirhte an ni nghe nghe a ni. Hemi tuma British Sipai hruaitu Capt. Lewin chuan, “ Chakma ho te chuan he Lushai Hills hi an vawikhat hmuhna a ni,” tiin a record nghe nghe a ni. Heng Chakma puakphurte hi an cham bang mai lova, an haw leh vek a ni. Mahse, heta lokalte atang hian Tlabung thlanglam lui kam vel chu ramruak leh ngawpui, thing leh mau laktur tamna hmun a ni tih an hre tan ta a. Tichuan kum 1905 vel atang khan Samakkaih Luikam velah an rawn lut tan ta a.Heti lai vel hian mihring an la thawl em avangin Mizo Lalte pawh khan ‘Chhiahkhua’ atan tiin an lo lalut ve mai ni tur a ni. Tiante,Lungno,Thingsen leh Muallianpuilalram chhungah te hian an lo lut hmasa niin alang. Tin, Kum 1918 vel khan chakma thenkhat chu Pukzing Lal khua leh tui angin Marpara velah an awm tih kan hmu bawk. Kum 1925 vel khan Phuldungsei Lalram Chhunga Mualvawm leh Aivaphai velah chhiah chawiin khua an din tan bawk.

Tin, Indopui-II na alai vel khan chakma tamtak chu Labour     Corps atangin Mizoram an lo lut bawk a, hengmite hi Tamtak   chu hawkir leh tawh loin an chambang ta bawk niin a lang.

ii)           British hunlaia Mizoram chhunga Chakma khawdin phalna hmasa ber chu kum 1933 khan Lunglei SDO in hetiang hian a chhuah a ni. “Order No. 4 of 1933-34,dated,Lunglei,16,May,1933 C.I Taia’s reports received. Previous paper persued.Debicharan is allowed to settle with his 15 houses in the land of Lukusuri, the provisional boundary of which will be as follows: West – Thega Lui North – Upto the Lukisuri Lui from its junction with the Thega to                                                                         its source in the Uiphum Tlang East – Along the Uiphum Tlang to the source of Lukisuri Lui South – Down the Lukisuri Lui from its source in the Uiphum Tlang to its junction with the Thega. In the event of Dibicharan committing any misdeamour, he is liable to be turned out on being given amonths notice.” Hemi Lukisuri Khua ah hian Debicharan hian Mizo lal ang deuhvin ro a rel zui ta zel a. Kum 1954 a Mizo lalte ban tir an nih tum khan Debicharan fapa Lambomani chuan lal banna compensation pawh kha Rs – 3840 pawh a dawng ve nghe nghe a ni. Tin, hemi khua bak hi chu sorkar phalna a Chakma khua, mahni a roinrelbawl thei din a awmlo niin a lang.

iii)         British hun lai kha chuan Chakmahote hi Chittagong leh Arakan lamah te British khua leh tui an ni na in; Mizoram ah erawh ramdang mi anga ngaih an nit hung. Chakma khaw din phalna thupek kan han tarlan taka tang pawh hian ‘Mikhual chamrei’ ang leka ngaih an nihzia a hmuh theih. Tin, chhiah (House tax) pek chungchang ah pawh ram pawn lam mi – Chakma te ang chu aram leilung mite nen angkhata en an ni ngai lo. Hemi chungchang ah kum 1934 a sawrkar thu chhuah lo en ila:- “In exercise of the power conferred by section 35 of the Chin Hills regulation 1896 (Regulation V of 1896) as extended to the Lushai Hills District by Notification No 2287 AP dated the 10th March, 1932, and No 2194 AP, dated 13th March, 1933, the government of Assam are pleased to prescribe with effect from the 1st of August, 1934, for the said District, the taxes specified in the Schedule annexed hereto. Schedule: Lushai – House tax at Rs 2/- per year throughout the Districts. Non – Lushai – House tax at Rs 5 per year.”

(N.B. British hun lai a ‘Lushais’ tih khian tuna Mizo inti ta te hi min huamtir vek a. Tunlai a intihhranna rilru nei deuh ta a lang- Lakher, Lai leh Hmarte pawh hian ‘Lushais’ tih ah hian ihe lovin an lo inhuamtir vek thin bawk ; tax pawh Rs 2/- an pe a ni. Tun a anmahni huam chiang leh zual tura ‘Mizo’ tia kan invuah hnuah phei hi chuan an intih Mizo lohna chhantur awmin alanglo. Chuti chung pawh a an la inti Mizo duhlo a nih pawhin kan tlawnna tur emaw, an hming pual bika duhsakna kan pek phahna tur awmin a lang lo. Mizoram chu Mizote tan a ni hmasaber tur a ni.) Chakma hote chu non-Lushais a chhiar an nih avangin House Tax pawh Rs 5/- an pe bik reng a ni.

iv)         Tin, Chakma ho chu ramdang mi (Non-Indigenous) anga ngaih an nih avangin leh anlo pun tual tual si avangin khaw hmun leh in hmun pek chungchang ah pawh nasataka khuahkhirh bik an ni. Hemi chungchang a E.S Hyde, Superintendent South Lushai Hills in kum 1944 a athu chhuahah hian a chiang khawp mai. Hetiangin:-

TAKAM (CHAKMA) SETTLEMENT IN SOUTH LUSHAI HILLS The following principles will be observed in dealing with the Chakma (and Tipera) settlements and bastis in South Lushai Hills:-

1.  Owing to the large number of Chakma now settled in South Lushai Hills, most of whom have considerable families, no further application for settlement will be considered but for the most exceptional reasons.

2.  No passes for separate houses will be considered except where the applicant is :- (a) The grown up married son of a Chakma who had settled for at least ten years in the Lushai Hills. (b) The grown married grandson of such a settler. In both these cases, the applicant himself must also be a  permanent resident of the Lushai Hills. Passes for daughters   will not be considered. Ifthese marry outside Chakma, they  must go to their husband’s village. If they marry Lushai  Chakma the husband will be covered by the rules above.

3.  The site of each Chakma bastis will be decided by the chief in consultation with the Karbari, and will be reported to the circle Interpreter. The site will not be changed without the permission of the Sub-Divisional Officer or Superintendent.The name of the Karbari with the location of the basti will be reported for record in this office.

4.  The bastis shall consist of not less than 15 houses which are to be concentrated in a village site,or along a lane which shall not be more than half a mile long.No dwelling shall be built outside this site,other than jhum houses and granaries,etc.

5.  The Chakma will make and maintain throughout the year a footpath from their basti to the Chief Village.

6.  The Rules about jhums on the river banks will be strickly observed,and order this office will be obtained before any departure is made from this rule.

7.  Chief will be responsible for the general control of the Chakmas in their ‘ram’. They will normally work through the Karbari who will be removable on the recommendation of the Chief if he is found to be either ineffective, or of bad character.

8.  Mass movement of a whole or the large part of the basti from one Chief’s ‘ram’ to another will require the prior sanction of the Sub-Divisional Officer or Superintsndent. Individual shifting of ‘Pemming’ of houses snd families will be allowed as Lushai villages”.

Dated, Lunglei the 21st March 1994

Sd/- E.S. Hyde, Superintendent, South Lushai Hills. Hemi chhunzawmna ang deuh hian Superintendent of Lushai Hills chuan kum 1949 khan order dang a siam leh a:

Extract from the Inspection note of Superintendent, Lushai Hills, on SDO’s office, Lungleh:

“(2) Chakma and Tripura Register: No new passes are being issued. These people are foreigners, and I do not see any reason why they should pay tax at the foreigners’ rate of Rs.5/- each. Taxes must be realized at this rate from 1950-51. Mr. Hydes order dated 21st March 1944 should be re-published from both Lungleh and Aijal. All Chiefs and C.Is should be asked to report the names of Chakmas and Tripuras who entered the District in violation of that order after1944. This list must reach me by 31-1-50. Any chief who does not report the infiltration of Chakmas and Triptiuras to their ‘rams’ will be dealt with severely. All chiefs should be warned accordingly.” No.10385G/11-7 of 2-12-49 Extract to Officer, i/c Housetax for doing the needful. For Superintendent, Lushai Hills. India Independent hnu thleng pawh khan hun engemawti chhung chu sawrkar chuan Chakma khuahkhirna dan chu a keng kawh zel a. Mizo District Counvil din fel hnu lawkah hetiang hian D.C. Aijal chuan order a chhuah leh a;-

Standing order No. 5 of 1954

“It is hereby notified for information and strict compliance by all chiefs and headmen in the Lushai Hills District that no new influx of Chakmas and Tripuras will be allowed without the prio permission in writting of the Deputy Commissioner, Lushai Hills.

Serious notice will be taken if any chief/headman fails to report the names and perticulars of new arrivals (Chakmas and Tripuras) in his jurisdiction.”

Sd/- Deputy Commissioner of Lushai Hills Memo. No.GP.21/54/52, Dated, Aijal the 2nd July,1954.

Chakma te hi engtia Mizoram khua leh tui (citizen) lo ni ta nge an nih?

British hun lai kha chuan Chakma homeland a kan ngaih ber Arakan leh Chittagong Hill Tract te pawh kha India ram ang thovin British Empire rorelna hnuaiah an awm ve a. Chutichuan, India indan lai a India ram chhunga Chakma lo awm nghet (refugee nilo) ho kha chu India citizen ang angaih an nit a mai . Mizoram chhunga lo in bengbel tawh Chakma te pawh kha Mizoram khua leh tui angin kan pawm zui ta a ni mai. Mizo tam tak pawh Burma ram arin luh chin a lo chengsa te kha chu Burma citizen an lo ni mai ang deuh hi a ni ang. Amaherawh chu, India indan hna India ram chhunga Chakma lo awm nghet (refugee nilo) ho kha chu India citizen ang angaih an nit a mai . Mizoram chhunga lo in bengbel tawh Chakma te pawh kha Mizoram khua leh tui angin kan pawm zui ta a ni mai. Mizo tam tak pawh Burma ram arin luh chin a lo chengsa te kha chu Burma citizen an lo ni mai ang deuh hi a ni ang. Amaherawh chu, India indan hnua phalna nei lova aruk arala rawn pemlut te erawh hi chu thliar hran ngei ngei an tul ta a ni. Tuna Mizorama mizote aia tam daih hi Chakma ho Chittagong Hill Tract leh Arakan ah te an awm a. India indan hnua lo lut te pawh Mizoram khua leh tui anga kan lo pawm zel mai chuan dankalh a nih bakah Mizo hnam tan a la pawi thui hle thei ang.

Mizorama TAKAM (Chakma) te lo pun dan leh pun chhan:

Kan sawi tak ang khan tun hma deuh British hunlai thleng pawh khan tuna Mizoram chhunga Chakma ho awmna zawng zawng saw, Mizo Lalte ram vek a ni a. Ram ala thawl em avangin Chakmaho te chu permit pein, condision awm thlapin, an lo awm hawh tir a ni. Tax pawh ram dang mi anga pek tir an ni kan tih tawh kha. Heti taka sap hovin kan Mizoram min lo humhalhsak an tumna rilru kha a zahawmin a ropui the lul nen, India an indan khan kan ram hruaitu hmasa ten chhunzawm na chang an hre talo ni alang hi a pawi khawp mai. Tichuan, kum 1953 a Mizo District Council hmasa berin chhiahkhawnna dan a siam ‘Lushai Hills District (Revenue assessment) Regulation, 1953.’ Chuan Chakma te pawh chu thliarhrang tawh lovin House tax poaw Rs 2/- pek a phal sak ta a ni. India indan tirh a Assam Scheduled Tribe List, 1950 a siamah chuan Chakma telh an nih loh laiin kum 1956 a Assam Scheduled Tribe List siam that ah chuan Chakma te chu telh an ni ve tan ta bawk a. (Vide Govt. of India, Ministry of Law, Notification No. SRO. 2477-A dated 29th/10th/1956, and published by the Govt. of Nagaland Vide Notification No. TAD/BC/1/55 dated 25th-1st-1957). Heihi Mizoramin kum 1972 a UT kan lo nih pawh khan kan chhawm chho ta zel mai a ni.

British hovin India khawmualpui an han tin san khan Chakma te tana vanduaithlak takin an Homeland ah te hian minority nihna an cchang ta a. Myanmar leh Bangladesh te hi India ram ang a minority te humhalh kawnga ngilnei lah bengvar an nih loh avangin harsatna tamtak an tawk ta a ni. Mahni pual a inrelbawlna khawl (Council) angte pek chu sawi loh, tihduhdah leh hmasawnna kawng a hlamchhiah chu an chan tawk a ni a mai a. Heihi India ram a refugee an rawn tlan luh vak vak na chhan pawh hi a ni. India hmarchhakah chuan Mizoram, Tripura leh Arunachal Pradesh-ahte Chakma engemawzat an rawn lut ta renga. Tripura a awm tam zawk leh Arunachal Pradesh ah awm zawng zawngte hi ‘refugee’ anga chhiar leh chhinchhiah an nih laiin Mizoram, an rawn luh tamna berah chuan tumah refugee anga chhiar emaw chhinchhiah emaw an awmlo ni in alang. Hei pawh hi Mizo mipui leh hruaitute kan lo inthlahdah vang em ni ang aw…?

iii) Chutia Chakma-ho te chu an mahni Homeland ah pawh awm tha hleithei lova an siam lai chuan Mizoram ah chuan ‘Refugee’ ang pawh a chhiar lem lovin kan luh tir hmiah hmiah mai niin a lang. Kan Politician thenkhatte lahin ‘Vote bank’ ang leka ngaiin an lo tlawn zawk mah emaw tih tur a ni. Autonomous District Council te pek an lo nih zel takah phei chuan British hunlai a an mikhualna ramah hian ‘ram neitu’ nihna an lo chang ve ta; a tih theih ta hial mai. Tichuan, tunlai khawvela Chakma ten an mahni hminga inrelbawlna khawl(Council) an neihna awmchhun chu Mizoram hi an ni rih mai awm e. (Tunhnaiah khan Bangladeshin pek ve an in tiam a, Tripura refugee thlem hawn nan an hmang a. Mahse, a tak erawh chuan a la thleng lo). Tichuan, Mizoram chu Chakma hote huangtau ngamna ber UT hial pawh an dilna ngamna ram awmchhun a lo nita a. Heihi Chakma-hoMizorama an lo punna chhan ber chu a ni. iv) Mizorama Chakma te lo punchak dan record thenkhat atanga kan hmuh theihte chu hengte hi a ni:-

Year            Chakma population                                   Growth Rate%

Growth Rate%
1901                             198                                                   -
1911                             302                                                52
1921                             680                                                125
1931                             836                                                22
1941                             5,088                                              508
1951                             11,435                                            124
1961                             19,327                                            69
1971                             22,392                                            16
1981                             39,905                                            78  

Tunah hian an mahni Chakma ho sawidan chuan Mizoramah mi 80,000/- vel awm tawh a ngaih a ni.

TAKAM (Chakma) ten UT an dil chungchang:

Takam (Chakma)-hote'n Mizoram leilung atang ngeia anmahni puala UT neih an dil, Rajya Sabha Committee on petititions in an lo re commened thei mai kha Zofaten mak kan tiin min barakhaih hle a. Chakma-hote hian keini Mizo ai hianPoliticics leh diplomacy an lo thiam ta zawk em ni  chu aw…? Tih mai pawh awl a ni. Kha Committee khan tuna Chakma District Council huamchin saw zauh leh a, Chakma-hote tan UT pek an rawt bakah hnial fung mak angreng tak mai an rawn la chhuaka: “Chakma-hote homeland Arakan leh Chittagong Hill Tract te hi India ram chhung ah lo rin luh nita sela chuan heng; Chakma te pawh India Citizen an lo ni mai dawn a. Chuvangin, duta tak leh dimdawih taka en tur an ni e,” an rawn ti kha ani ber a. Kan ngaihtuahna tihzauh nan kan rilruah heng zawhna te hi lo in zawt chhin ila:-

Mizoramah hian India Citizen dik tak a chhiar theih; Chakma engzat nge awma an hriat? Nge, Chakma hovin anmahni zat ni a an in chhal apiang kha an pawm maiin, India Citizen vekah an ngai nghal bawk?

Chakma-hote chu tuna an Autonomous District chhungah sawn an len tawh loh van gem ni? An ram zauhsak an rawtna chhan kha? Nge, tuna Chakma District Council pawn lamah sawn Chakma ram emaw, ram ruak pek belh mai tur remchang an va hmu chhuak em ni zawk?


Chakma-hote hian homeland mumal vak an neih loh avangin Mizoram chhungah hian a zau thei ang ber ram lo hauh sak a, UT pek an tum zawk me ni?

Bangladesh te pawh khu India ramah lo tel ve chu nise;tuna Bengali Muslim-ho Assam rama rwn tlanlut zawng zawngte pwh hi Indian citizen anlo ni vet ho dwn a.Anniho pwh hi Assam atangin UT pakhat pek chu an phu ve thovin an hria em? Vanneihthlak takin heng;zawhnate hi chhan ngai rih lovin Home Ministry chuan Rajya Sabha Committee on Petitions rawtna chu alo hnawl ta rih a.Mahse,nakin lawkah anla rawn chawk tho leh lovang tih a sawi theih hauh loh.Kan ram leh hnam humhalh tur hian kan inbuatsaih reng a ngai tih I hria ang u.

TAKAM (Chakma) Autonomous District Council:

Chakmaho-British hunlaia kan rama mikhual chamrei anga lo awm hawh ve mai mai thin ten Mizoram leilung chhung ngei a Autonomous District Council,-‘khua leh tui nihna mai baka a tir atanga ram neitu(indigenous inhabitant) nihna keng tel thei’ anlo nei ta mai hi chu thilmak a tlinga.He thil hi ram neitu Mizo mipuite min rawn lo leh parliament pawhin hriatpui lohva vai Officer lian hovin dan ang pawh nilova anlo pek mai niin alang.He Chakma District Council lo piandan leh chumi a thil fello tam tak inphum teuh nia ka hriatte chu kumin(1998)a Central YMA lehkhabu chhuah “Ram leh Hnam Humhalh” ah khan kimchang fe in ka ziak tawh a.Tun tumah hi chuan sawi nawn tawhlo mai ila.Thil pakhat sawibelh ngai erawh chu awmin ka hria.

Engvangin nge khatih laia kan vai officer liante khan Chakma-ho kha an duhsak emem a,dan leh hrai pawh pawisa zo tawh lova  District Council pek tuma hma an lak vak mai le? Mipui awptu hmasa British Officer ten nen chuan an Policy a va inpersan ta ve? A chhan a awm tih ringin politics lamah kan hranghluite ka zawt kual a. An sawidan tlangpui chuhetiang hian a ni: “Khatih lai kha Mizo buai vanglai a ni a. Chakma ho te khan Mizo sipai te kha an ngai thei lovin an khua ah pawh awmhmun an khuartir phal ngai lova. Sawrkar tan Intelligence lakna tha tak an ni mai a. Chuvangin, Mizo hnam sipai te chet velna dal thei turin Bangladesh ramri hrul zai zai thui tak huamin Chakma Autonomous District Council Kha pek an nit a a ni” tiin an sawi deuh ber. Hei hi a dik ngei pawh a rinawm. Zofate tan hr District Council hi a ngeiawm em em na chhan pakhat chu a ni.

Amaherawh chu keimahni sawrkar ngei kum 25 kan neih tawh hnu pawh a he District Council paih tur a hmalakna mumal engmah kan la nei lo leh kan rorel khawl(Legislative Assembly) pawhin hemi hawi zawnga Resolution takngial pawh an la pass thei lo/ngam lo hi chu a zahthlak a, Zofate politic lam a hlawhchhamna lian tak niin ka hria. Mizote hi ram leh hnam humhalhna kawngah hian kan lo harhchhuak har lu deuh niin a lang. Kumin Central Y.M.A in ‘Ram leh Hnam Humhalh kum’ an rawn puan taka tang tal hi chuan I harhchhuak ve tawh teh ang u. Kan sawrkar leh rorel khawl pawh hian sawi thamin  hma han la ve tawh se ka van ti em……!!

                                      “Harh la, harh la, Zoram I tlai ang e,                                                                            Tho la, tho la, ke in lo ding ta che;                                                                      Tho rawh hun tha a liam hma hian.”


(Pu Lalthara, IAS hian tunah chief Electoral Officer, Govt. of Nagaland hna a chelh mek a. A thu ziak Ram leh Hnam Humhalh Kumpuan Agenda chu Central Y.M.A in a bu siamin Mizoram hmuntin ah sem darh a ni. Editor)

wifi thenkhat hack dan


Wifi network thenkhat hack dan
Data connection muang lutuk i ning ve thin em? I tan thu lawmawm chu WPS Connect hi ani. He application hian Wifi Network thenkhat WPS enabled ho hi a password a crack thei ani.

A hman dan-
1. App chhungah khan lut la Wifi amahin a rawn in on ang.
2. WPS Connect app chuan Wifi Network WPS enabled ho a rawn hmu ang.
3. I duh ber network ah khan tap rawh le.
4. Custom Pin ah khan tap leh rawh le.
5. Number tamtak a rawn awmthla ang a tah khan click rawh le.
6. A dik loh chuan Number dang ah khan tap leh rawh le.
7. A dik hunah chuan Success message a rawn awm ang a chuan  Wifi Network chu i hmang thei tawh ang.

Note- WPS enabled pawh hack theihloh a nei ve ani. He app hmang vek hian i Wifi password remember ho a en theih ani.

He app hi app dang anga install tur ani a Playstore ah a awm nghe nghe.

Good Luck

Posted by Admin. Please Share

build prop editor


Build Prop Editor
Android rooted phone nei tan chuan system thlak vel a chakawm thin hle mai. Model number thlak te, Wifi range tih thui te i chak thin em? He Build Prop Editor app hmang hian chung te chu i ti thei ani. He app hi Android 2.2 chin ah a hman theih ani. He app hi app dang ang bawka install tawp tur ani a Playstore ah download theihin a awm nghe nghe ani.

Note- He app hian system a khoih danglam vangin i hriat chin chiah khoih ang che. System i khoih buai chuan i phone kha a brick thei ani.

Good Luck

coc gems hack dan mobile apps in


Clash Of Clans Gems a thlawna neih dan
Clash of Clans gem hack i tum anih chuan i mawl let der tihna nimai. Mahse Playstore a application pakhat AppNana hmang hianin Google Play Gift Card Clash Of Clans gem leina tur a hlawh theih tlat.

A tihdan

1. Playstore ah AppNana tih download rawh le.
2. Chuan Appnana ah khan currency chikhat Nana tih a awm a khami kha Gift Card chuan i thleng thei ani.
3. Application i download khan Nana i dawng zel ang.
4. Chuan i account khan Invite code a nei a chumi chu chhinchhiah rawh.
5. I thiante Appnana hmang ve tho in i Invite Code an Enter khan nangmah leh aman Nana in dawng thei ani.
6. Nana chu khawl la chuan i khawl ngah hunah Gift Card chu i lei tawh mai dawn ani.

Gift Card hman dan( Clash Of Clans ah bik)

1. Clash Of Clans game chhungah khan i Gem neih sa bula + sign ah khan click rawh le.
2. Chuan i Gem lei duh ber kha click rawh le.
3. Redeem option ah khan click la chuan i Gift Card dawna Code awm kha chhu lut rawh le.
4. Congrats a thlawnin Gem i lei thei ta.

He app hi hne a awl a tih tauh tauh a ngai ani.

Posted by Admin. Please Share

custom recovery install dan


Custom ROM
A hmasa in phone ah hian ROM kan tih hi i phone company in a an lo siam dan ang kha eg. A software te leh UI te. Heng company in a siam hi Stock ROM tiin a hming an vuah ani. Custom ROM chu i phone software ang ni tawh lo in midang software leh UI siam ani a, a risk pawh a sang hle. Mahse Custom ROM thatna chu Battery Backup te a titam thei a hei bakah hian Android version thlengin a ti sang thei ani. Custom ROM hi i phone mil tur i neih a ngai bawk ani.

Custom ROM install dan

1. A hmasa in i phone mil tur Custom ROM download rawh Google ah…. Custom ROM hming chu Cyanogen, MiUi, Mokee, SuperNexus etc. tiang hian hming an nei vek ani.
2. I download zawh ah chuan i phone storage ah move rawh le. A omzia chu eng folder ah mah dah lo in.
3. Chuan i phone kha Power off la chuan Custom Recovery ah lut roh le( Power+ Volume down)
4. Chuan Clear Data/ Factory Reset ah khan lut click rawh le.
5. Install from SD Card tih option ah khan click la chuan i Custom ROM download kha select rawh le.
6. A in install zawh hunah Reboot la a dik ani mai.

Note- I phone mil tur chiah Custom ROM download ang che nihloh chuan a dang a i Flash luih chuan i phone kha Power On theih loh mai ang. Custom ROM i flash hma in Backup phot ang che nih loh chuan i tihsual palh chuan Recover tur i nei loh ang.

Posted by Admin. Please Share

hmangchang android application


Hmangchang: Mizo Android Application
Sawihawnna:
Mizo țawnga IT lamhawi hmangchang hrang hrang post țhinna blog, Hmangchang Blog Official android application tur a ni a. Data i on chuan he blog chhunga post hnuhnung 25 chin a sync lut nghal ang a. Post thar awm reng reng data on chuan a sync lut zel tawh ang. I mobile ah hmangchang blog i ak reng thei dawn tihna a nih chu..

A chepa kaiin:
He application siam thar a nihna chhan hi chu facebook team lamin an settings thlaka page feeds an remove hnuah, a hmaa Official Application a hman țhin, Mizo Ai1 in Facebook Page post thar a sync theih tawh loh vanga zawhna awm reng chhanna tur a tih theih.. Facebook Page țangkai ho feed hi lak kir dan kawng ka zawng ngial na a, ka thiamin a tlin ta ngang lo a ni e. Tun atan chuan chawlhsan hrihin kawng dang dapchhuah hma zawng hei hi official a hman a ni tawh ang.

Install dan tur?
- A apk file hi download la, install rawh. (Mobile nei thar leh PlayStore ațang chauha application la install țhin tan chuan apk file ațanga application install tur hian System Menu > Settings > Security > Unknown Sources kha tick/allow a ngai tih hi chu kan hre sa tho turah ngai ta ila)
- Data off lovin open la, blog lama post hnuhnung 25 a sync lut nghal ang i net a chhe viau a nih loh chuan.

Engtia manage tur nge?
- Application chung veilam kilah khan Menu a awm ang
- Menu > Settings ațang khan Synchronisation, Display leh Message Storage i set danglam thei ang.
- Sync interval kha i set zim poh leh battery a heh deuh ang a, post thar a awm leh a sync lut rang thung ang. Feeds dang i subscribe lo a nih chuan interval-ah khan 'One day' dah a fuh ang.
- Theme i thlak theia, a landan (arrange order & view) i thlak thei bawk.

Feeds dang subscription dan hi?
1. Menu > Explore > Feeds ah kal la, i feed zawn type lutin i search ang a, result a tarlan a țang khan i duh ber tick keuh la, i back rualin a in sync nghal ang.
2. I subscribe sa i titawp duh a nih thung chuan Menu > Explore > Sources ah khan i unsubscribe duh chu i untick leh mai dawn nia..

Tichuan Football Club țan bik a ni emaw, Pathian thu leh News a ni emaw, mahni duh zawng zawng news feed kan subscribe thei tawh ang, internet lamah feed hmuh tur a awm a nih chuan.. Mahse a pawi ta ber chu, Mizo te zinga website leh blog nei țha tak tak te pawh hian feeds țangkaina kan la hre lo nge kan nei lo fur hlawm a, chuvangin English Feeds a ni deuh ber web-a feeds subscribe tur kan hmuh theih te hi chu..

File Name: Hmangchang_1.0
File Type: .apk
File Size: 9.02 mb
Download: CLICK HERE

Hmangchang hman nuam vek u..

nokia flash chungchang

PM
Post:
 1
Tunlai hian flash na box nilo, usb hmanga phone flash hi nokia phone bikah kan sawi lar hle a. A that viau rualin fimkhur erawh a tul hle. Tih fuhloh chuan phone tihchhiat vek theih a ni. Chuvang chuan a hnuai ami te hi zawm hram tum ang che.
1. Phone i flash dawn in power supply khaihlak thut laka inven nan ups emaw, inverter emaw vuah tel rawh.
2. Phone flash laiin a zawh hma chuan usb leh battery phawi loh tur. Fimkhur loh vangin a inphawi ve fo thin.
3. Firmware thar ber chauh hman tur. Kan phone hmanlai aia hniam a downgrade chuan fuhlo a awm thei.
4. Phone chhia thenkhat hi flash a tha mai theilo a awm ve a, box hmanga siam ngai a awm thin. Vawikhat i flash a, a thatloh chuan tih nawn kher tum loh tur.
5. Flash zawh hma a tih tawp hian usb hmangin a flash theih tawhloh tlangpui a. Box hman leh tho a ngaih chang a awm. Mi tam takin phone nung tha reng an tihchhiat phah na tam ber a ni. Fimkhur ang che.

android 2partition siam dan


Android Phone 2nd Partition siam dan ( External Memory ah application install theih a siam dan)
By tetea p
Android Phone RAM tlem tan:

I phone chu a hmasa ber in i root ngei ngei tur a ni a, i root phawt dawn a nia,

1. ClockworkMod (CWM) hi i phon model a zirin chi hrang hrang a awm a, install an tur tutorial nen a awm ang,Google ah i zawng ang a,  i download ang a, i memory card ah i dah ang. link2sd apk file download la, Install rawh.
2. 4GB tal Memory Card i hman loh chuan i kham lo ang.
3. ClockworkMod (CWM) Application kha hawng ta la,
4. CWM Manager  tih hnuai ah
    Recover tih i hmu ang. Recovery ah khan ClockworkMod tih inziak a hnuai a a pawl a 'Reboot into ClockworkMod Recovery' tih kha click la.

5. ClockworkMod
 Reboot into ClockworkMod recovery Now? tih a rawn in ziak ang a, Reboot i hmet ang.

6. i phone a thim hmak ang a, a rawn nung leh nghal ang.
7. Apply Update from sdcard tih kha hmet la, (MOVE na chu Volume Up leh Down) (OK na chu main menu)

8. I memory Card a i ClockworkMod (CWM) download kha (MOVE na chu Volume Up leh Down) (OK na chu main menu) i selelect ang a.
9. ClockworkMod Recovery v-------- a lo in hawng ang. a hnuai ah heng hi i hmu ang.

-reboot system now
-apply update.zip
-wipe data/ reset
-wipe cache partition
-install zip from sd
-backup and restore
-mounts and storage
-advanced

a chung a mi ah hian a hnuai ber a "advance ah hian (MOVE na chu Volume Up leh Down) (OK na chu main menu) hmet ang che.

Advance and Debugging a lo in hawng leh a. (a hnuai a mi ang hian)

-Reboot Recovery
-Wipe Dalvik Cache
-Rport Error
-Key Test
-Show log
-Partision sdcard
-Fix Permissions

tih te khi a rawn lang a, a hnuai ber a mi "Partision sdcard" tih kha (MOVE na chu Volume Up leh Down) (OK na chu main menu) hmet ang che.

Ext Size a rawn in hawng ang. a hnuai ah hetiang i Partision tur i duh zat i thlang ang.

-128M
-256M
-512M
-1024M
-4096M

tih te khi i duh ber i thlang ang.
(Thu Pawimawh:
 -128M tih khi 1GB hmun riat a then a hmun khat a ni a,
- 256M tih khi 128 hmun hnih a ni leh a, chutiang zel in
-512M pawh khi 1GB zat ve a ni a,
1GB chu 1024 a ni. )

10. Ext Size (External Size) i thlang tawh a, Swap size hi i thlang leh ang.
-0M
-32M
-64M
-128M
-256M

^- a chung a mi khi chu file -0M ah emaw -32M ah emaw i thlang dawn nia,
11. Lukhum lem ClockworkMod Symbol a rawn lang a, a hnuai ah "ClockworkMod Recoverry V5............ Pastition SD Card... Please Wait..." tih a rawn lang ang a, i nghak vang2 ang a, second reilo te ah Advance and Debugging tih SL. No.10 hnuai ber a mi ah khan a let leh a. (a hnuai a mi ang hian)

-Reboot Recovery
-Wipe Dalvik Cache
-Rport Error
-Key Test
-Show log
-Partision sdcard
-Fix Permissions

12. A hmasa ber "-Reboot Recovery" tih hmang khian i reboot ang.
 "ClockworkMod Recoverry V5............ Pastition SD Card... Please Wait... Done Rebooting..." ti a rawn lang leh ang a. ti chuan i phone chu a thi zeuh ang a, a rawn nung leh nge ngei ang.

13. Ti khan Partition chu i siam zo ta,

14. Link2sd hman dan tlangpui sawi leh ang.
"Select the file system of your SD Card's second partition" a rawn in hawng ang,
ext2
ext3
ext4
FAT32/FAT 16 a rawn lang ang a, ext2 i choose a i partion siam a la nun loh chuan Link2S kha close la, Option ah> More>Remount scripts ah khan i hmet anga, ext3 ah i ti leh ang. Restart Your Phone a rawn tih veleh "OK" hmet la, i phone chu i off anga, i " on" leh ang, a rawn nun leh chuan i partion a nung tawh tih na a ni ang.
Prtition a nung nge nung lo tih i en leh ang a, Option> Storage Info ah a huai ber kha i Partition a nun tawh chuan SD Card 2nd Part khan Size a nei tawh ang.

i Application install ho te, phone in a rawn ken tel hrim2 te a rawn lang tuarh ang a, nagmah in i install ho kha sawi hmasa ta ila,

i). UC Browser i install kha click teh, a hnuai ah khan Crate Link tih i hmu ang. a awmzia chu i Partition siam ah i App kha i Create lut dawn tih na a ni. Move i a tha zawk a,  Application kan install hian data file hiphone ah a lut thin a, lut tawh loin system ah a lut vek tawh dawn a ni. Reset/Format mahla i UC Browser chu a lo la awm reng ang. (Flash chauh in a bo ang.)

ii). UC Browser bawk sawi leh ila, UC Browser App kha click leh teh, Move to SD tih i hmu ang a, kha va thung kha chu i data apk logo te kha i phone RAM-ah lut rawh lovin i 2nd Part ah khan a lut tawh ang.

iii). Action tih i hmu leh ang a, Action kha Uninstall nan te Reinstall nan te leh appication convert thleng in hna a thawk thei a, ti chhin zel la i hre zel mai ang. a pawimawh chin sawi phawt ang. Action a a lai hawl ah khan "Convert to System app" tih kha i click chuan i phone memory a awmsa i link theih loh ho kha link theih turin i Convert dawn tih na a ni. Phone in a rawn ken tel ho zawng zawng pawh kha i Partition ah khan i install thei vek a ni. Chu zawng chu a ni e.

(Note: He Post hi hmun dang ah i post dawn a nih chuan Group Link hi dah tel thin ang che.)

Android & Symbian Help(New) Group Docs Files
leh
Android & Symbian Help Group Docs File

computer tel lo a android monile root dan


Computer tel lova Android mobile root dan leh root hnua tih ngei ngei tur te!
Mobile root chungchang hi a țhatna leh țhat lohna te, engnge root chu a nih chiah tih te hi blog post hmasa lama 'Rooting hi!' tih ah khan ka sawi nual tawh tho avangin ka sawi nawn tawh lo mai ang. Kha post kha chhiar hnua root la tum tho emaw, root lo tum sa hrim hrim a kawng hmang la hre lo te emaw leh root user tana app țha hman theih beitham te te chiah buaipuia a advantage țangkai ber ber hman tum leh si lo kan awm nawk țhin avangin chung ho tan liau liau chuan kaihhruaina Mizo țawng ngeia kan neih ve hi țhaa ka hriat vang chauha he post hi siam ka ni a. Mi tumah root tura ka thlem loh che u ang bawkin in tih sual palh leh tih dik theih lohah mawh ka phur lo tih hi hre hmasa ta ila a țha awm e..

Kan sawi tel tur te hi a mal mal pawhin belhchian tham fe a nih vangin sawi tur a tam nasa mai si a, a lo inzirchian chu mahni hnaah kan dah ang a, mobile khawih danglam thei tura a set danglam dan bik chiah zel kan hrut zar zar dawn a ni tih hre tel ta bawk ila a țha awm e..

DEBUGGING MODE
Hei hi root tur tan leh root tawh tan chuan ON tur a ni a. Chuvangin hei hi kan step hmasa ber tur a ni. Mahse OS hran hranah a ON/Enable dan a hran ve thliah a, i OS a zirin a hnuaia mi hi lo enin i ON thiam mai a rinawm.
1. Android 2.0-2.3.x:
Settings > Applications > Development > USB Debugging.

2. Android 3.0- 4.1.x:
Settings > Developer Options > USB Debugging.

3. Android 4.2.x and higher:
Heng ho ah hi chuan Developer Option hi a in thuhruk avangin haichhuah chawp hmasak a ngai a. System Menu > Settings > About Phone/Tablet > About Phone or Build Number kha vawi 7 i tap (hmet) keuh keuh ang a. Tichuan Developer's Option a lo in tarlang tawh ang.. Chuti a nih chuan a hnuai ami ang hian i ON thei tawh ang.

Settings>Developer Options>USB Debugging. Tap the USB Debugging checkbox.

4. Android 5.0 Lollipop and higher:
Hei pawh a hma ami ang bawk option haichhuah hmasak ngai leh tho a ni, hetiangin -
a) Settings > About Phone > Build number > Vawi 7 tap (hmeh) keuh keuh tur
b) Settings > Developer Options > USB Debugging.

A nihna takah chuan debugging mode hi android developer te tan bika hman tura ruahman a ni a. Chuvangin ON reng hi a nihna takah chuan a him chiah lo, Computer a USB a connect in app a lo install theih bakah mobile a user data a lak chhuah theih niin an sawi a. Chuvang chuan mamawh hunah chiah ON turin developer te hi chuan thurawn min pe hlawm a. Mahse, ka tih ve duh tlat thung erawh, root hnuah mobile buai nung thei tawh lo ang chi repair ngaih chang hian lo ON sa loh chuan ON leh ngaihna a awm tawh țhin loh avangin a harsa zo vek țhin a. Chuvangin ON sa reng mai hi ka la duhzawk fan.. Kei chu Computer nen hian ka thlunzawm khat bawk a, ka thlunzawm lahin midang nilovin keimah hlirin ka thlunzawm bawk a, ka ON sa reng mai a ni.. I thu thu ah hei chu dah phawt ang..

COMPUTER TEL LOVA ROOT DAN
Techology țhang zelah computer tel lova root theihna tur application hi ni telin a pung ve zel a, sawi sen vek chi a ni lovang. Chuvangin a lar leh hman hlawh zual nia ka hriat app 4 bik chiah kan thlur bing ang..

1. Framaroot Method: Framaroot hi mobile root na tura app kan hmelhriat hmasak ber pawl a ni a. Mahse vawiin thlengin mobile root theih loh erawh a la ngah viau. Chutih rualin app dang zawngin an root theih loh root theih khut erawh a nei nual lawi. Hemi hmanga i root dawn chuan:
a) Supported List 👈 hi click in i mobile in a support leh support loh, eng version leh eng exploit nge hman tur tih en phawt rawh.
b) Framaroot hi download rawh. (A version a zirin exploit pathum a eng emaw ber țheuh a awm dawna, i exploit mil kha khawi version in nge nei tih i hriat hmasak a ngai tihna a nih chu i download dawnah)
c) I download zawhah install in open rawh.
d) SuperSu nge SuperUser i install duhzawk thlang rawh (hei hi root access point/administrator/guard tur a ni a, root luhchilh turin SuperUser or SuperSu hmang hian phalna kan in pe zel thei dawn

phone flash dan mtk

      Edited by - tetea pachuau



MTK Phone flash dan ( Boot logo a tang Soft Bricked phone)
MTK han tih hian i phone in a chipset hman ang hi ani a, mahse MTK kher lo pawh a hman theih avangin i phone in eng ang chipset nge a hman hre chiang ang che.

I Android phone kha a nung theilo emaw, boot logo ah thil i tihsual emaw a tur ve reng vanga tang anih chuan he tihdan hi ngun takin chhiar rawh le. Phone flash thiam hi a tangkaina chu dawrah emaw service centre ah chuan cheng tamtak sen a ngai thin a ni.

A tihdan:-

Note:- I phone model stock ROM download a ngai a chu chu I download phawt a ngai a, chuan i Phone model driver i download a, install tel a ngai bawk ani.

1. A hmasain a hnuaia link pek ah khuan SP Flash tool download rawh le.

2. SP Flash Tool kha i computer ah dah la zip file anih avangin extract rawh le.

3. Chuan flash tool.exe ah khan lut rawh le.

4. I stock ROM download kha extract leh rawh le.

5. flash tool.exe ah khan lut leh la chuan a sir ding lama "Scatter-loading" tih ah khan click rawh le.

6. Tichuan Windows explorer a rawn in hawng ang a i Stock rom extract naah khan lut rawh le.

7. I stock ROM folder ah khan Scatter file zawng rawh le. (A file name chu MT65xx tih vela a ni ang, chuan .txt file ani bawk ang)

8. A veilam deuh chunga 'Download' tih ah khan click rawh le.

9. Chuan i phone kha battery phawi chungin (removable anih chuan) USB in i phone chu computer ah connect rawh le.

10. Loading kha nghak la tichuan a zawh hunah Download finish a lo inti mai ang. Chuan i phone chu a on theih ta.

Zawhna awm chuan Comment ah aw